Locatie & Corona
In Nederland zijn we in maart 2020 verhuisd van het “woonhuis” in Katwijk naar het ex-koeien-KI-station in Beers (zie onze vorige update). Op deze locatie hebben we veel meer ruimte en dit heeft ons eigenlijk ook gered bij de uitbraak van de Coronapandemie. Op deze locatie hebben we veel meer ruimte tot onze beschikking en dit heeft ons eigenlijk gered tijdens het uitbreken van de Covid pandemie.
In maart en april moest er snel een beslissing worden genomen wat te doen met het teeltprogramma? Niet alleen de activiteiten in Beers, maar ook de groepen in alle andere landen (waaronder Italië, vlakbij een gebied met een grote uitbraak) stonden voor de vraag “wat nu”.
angezien een pauze van een jaar desastreus zou zijn geweest – je moet immers elk jaar een nieuwe generatie telen – werd als snel besloten om alles op alles te zetten om “gewoon” door te gaan. Dat is zeer goed gelukt. Met goede afspraken over afstand houden, speciale logistiek bij inseminaties en tellingen en elektronische meetings hebben we zelfs een “record”-jaar kunnen bewerkstelligen.
Guillaume Misslin (r) bezig met insemineren. 
Overwinteren van volken in Beers
Op de locatie in Beers zijn we gewoon opengebleven – met extra maatregelen – en hebben we zelfs extra vrijwilligers kunnen verwelkomen. We hebben dit kunnen doen zonder enige transmissie van Corona op het werk.
Voortgang van het teeltprogramma
In 2020 is het aantal deelnemende imkers in de diverse landen verder gegroeid naar 133.
Dit is ook terug te zien in het aantal geteste volken; in 2020 zijn er 912 volken getest op het mijt-verwijder-gedrag (Varroa Sensitieve Hygiëne; VSH) – een recordaantal in het Coronajaar 2020!
Een derde van deze volken (312) bleken hoog VSH te zijn, zij verwijderen 75% of meer van de (eerder extra toegevoegde) mijten uit het broed. Volken met 75% of hoger VSH, overleven zonder enige vorm van chemische behandeling. Van de 912 volken waren er 79 die alle mijten uit het werksterbroed verwijderden, die volken zijn dus 100% VSH.
Met de beste volken wordt weer verder geteeld waarbij er ook wordt geselecteerd op andere eigenschappen zoals zachtaardigheid en honingopbrengst.
Zoals aangegeven in onze vorige update, werken we samen met ervaren (professionele) imkers in Italië die we ook dit voorjaar weer nieuwe koninginnen hebben gebracht om van na te telen. De dochters van deze koninginnen worden in een bevruchtingsstation aangepaard met darren die ook weer van dochters uit ons programma komen. Deze koninginnen gaan productievolken in en daar worden de beste geselecteerd, op basis van o.a. mijtbesmetting, honingopbrengst en zachtaardigheid.
Ook hebben we dit voorjaar van de beste volken in Italië (dochters van koninginnen die we in 2019 en 2020 hadden gebracht) wederom sperma kunnen tappen voor de inseminaties van meer dan 500 koninginnen in België en Nederland. Dit gaat dan om koninginnen die gewoon weer de normale hoeveelheid sperma krijgen (ongeveer 10 darren) en dus ook worden gehuisvest en getest in grote volken. De eerste resultaten zien er goed uit (lage mijtbesmettingen, hoog VSH in geteste kolonies), we willen de volken echter nog wat langer volgen alvorens we onze conclusies kunnen trekken.
In meerdere landen zijn imkers opgeleid door Arista om zelf inseminaties uit te kunnen voeren.
Inseminatiecursus in België 
Darren verzamelen in Italië
Ook dit voorjaar maakte onze projectleider Dr. Guillaume Misslin zijn 5000 km lange reis langs de verschillende deelnemende imkergroepen in Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk en Zwitserland. Tijdens deze reis gaf hij inseminatiecursussen aan 17 leergierige imkers en insemineerde hij 990 koninginnen voor het programma. Door meer imkers te leren insemineren kunnen we het teeltprogramma verder laten groeien.
Bevruchtingsstations
Naast de “Italië route”, zijn er ook steeds meer bevruchtingsstations waar darren-volken staan uit ons teeltprogramma. Op Ameland staan nu en in de komende weken vele bevruchtingsvolkjes van imkers uit ons programma. Uitgaande van VSH-koninginnen werden meerdere darrenlijnen door de Ameland groep klaargemaakt. Verder zijn er land-bevruchtingsstations in Duitsland en Oostenrijk, wordt ons eigen land-bevruchtingsstation in België nu goed gebruikt en staan op dit moment ook de eerste volkjes voor bevruchting op ons land-bevruchtingsstation in Bronlaak, vlak bij Beers. Tevens worden er ook volkjes bevrucht op een nieuw station van de Amstelland groep.
In al deze gevallen gaat het om normale “multi-drone” bevruchtingen, dus koninginnen die gebruikt en getest kunnen worden in grote volken. We komen dus duidelijk in een nieuwe fase van ons programma. We zullen doorgaan met de 1-dar inseminaties (kleine volkjes) voor het vinden van nieuwe bloedlijnen met hoog VSH, maar zullen dus steeds vaker grote volken maken om ook op de andere eigenschappen (honingopbrengst, zachtaardigheid, zwermtraagheid) te kunnen selecteren
Larfjes selecteren voor de koninginnenteelt. 
Jonge koninginnen bij het bevruchtingsstation
Onderzoek
De samenwerking van Arista Bee Research, Bejo Zaden en de hogescholen Inholland en Van Hall Larenstein is erin geslaagd om van 48 hoge en lage VSH-volken het volledige genoom te sequensen. Tevens is het VSH-gedrag uitgebreid op camera vastgelegd. We werken nu hard aan de analyse van deze eerste belangrijke dataset. Ondertussen zijn er 100 extra volken geselecteerd voor analyse van het genoom. We hopen de data van alle volken aan het einde van 2021 ter beschikking te hebben. Dan wordt het heel spannend of we de speld (een stukje DNA-code dat correleert met het VSH-gedrag) in de hooiberg (het gehele bijengenoom) kunnen vinden…
Arista kasten
We zijn in 2020, in Nederland, begonnen met het uitleveren van de Arista adoptie kast. Deze speciaal ontwikkelde kast (met zonnepanelen, computer en sensoren) bevat een koningin uit ons teelt programma. Zo’n volk doet actief mee in de selectie en verspreidt via de darren de genen voor het gedrag van Varroaresistentie bij de andere volken in de buurt.
De donateur kan via een app de voortgang van het volk volgen, daar zijn onder andere het gewicht en het aantal bijen dat in en uit de kast vliegt te zien.
Ondanks de Coronacrisis hebben we 13 kasten kunnen plaatsen. Zowel overheid (gemeente Cuijk, gemeente Mill en Sint Hubert en provincie Noord-Brabant) als bedrijfsleven (meerdere Rabobanken, ZLTO, Triple, Torn) en goede doelen stichtingen (Adessium, Elise Mathilde) hebben een kast geadopteerd.
Het Arista kast concept wordt uitgerold met steun van lokale imkers en imkerverenigingen. Het Varroaresistente materiaal van de volken in dit programma wordt ook met deze imkers gedeeld. Het programma is dus een selectie programma maar steunt ook meteen de distributie van Varroaresistente volken in de imkergemeenschap.
Het programma is dit jaar al zeer succesvol geweest. Van de beste volken zijn koninginnen ter beschikking gesteld aan de bevruchtingsstations in Ameland, Flevoland en Noord-Brabant.
Arista kast, Stichting Elise Mathilde 
Arista kast, Prov. Noord-Brabant 
Arista kast Rabobank Hoofddorp
Dank u
We danken alle deelnemende imkers en vrijwilligers voor de ongelofelijke hoeveelheid tijd, passie en kunde die ze op dagelijkse basis investeren in het Varroa-resistentie-teeltprogramma. Onze donateurs en sponsors bedanken we voor de financiële bijdragen die het mogelijk maken dit complexe programma, Europa wijd, te organiseren.