De kennis en methoden ontwikkeld met deze lijnen zullen worden gebruikt om een sterk selectieprogramma uit te voeren met deze veel gebruikte en populaire lijnen van bijen. De focus in het programma zal liggen op het gebruik van de ‘Varroa Sensitieve Hygiëne’ broed-selectiemethode, ontwikkeld door de USDA, om Varroaresistente lijnen binnen de Carnica-, Buckfast en Zwarte Bij populaties te selecteren.

Ook (lokale) initiatieven, die de mogelijkheid hebben om materiaal over een langdurige periode te behouden (met bevruchtingsstations of via kunstmatige inseminatie), zullen worden gesteund en aangemoedigd.

Het project zal bestaan uit een uitgebreide set van taken; het telen, distributie, gegevensverzameling en selectie van uiteindelijk enkele honderden van koninginnen per jaar – getest door groepen georganiseerde en opgeleide imkers. Voor het uitvoeren van deze activiteiten, worden professionele koninginnenteelt- en kunstmatige-inseminatietechnieken toegepast.

Het project kan worden opgesplitst in drie (herhalende) fases.

Fase I – Screening
In deze fase wordt gezocht binnen bestaande Carnica, Buckfast en Zwarte bij lijnen. Koninginnen van volken met een relatief lage mijtgroei zullen worden gebruikt in de eerste groep voor inseminatie met één dar. De inseminatie met één dar zal ervoor zorgen dat gunstige (VSH) allelen hetzij in grote hoeveelheden aanwezig zullen zijn of juist afwezig. Dit vergemakkelijkt de “zwart / wit” beoordeling van deze volken (of 50% of meer van de werksters heeft het gunstige gen, of niet) en zal de kans om de gunstige genen aan de volgende generatie door te geven significant doen toenemen, aangezien alle werksters en koninginnen dezelfde vader hebben en een 50% kans op het krijgen van de gunstige genen van de koningin-moeder. Zodra de (kleine) volken broed en bijen hebben van de (met 1 dar geïnsemineerde) koningin, kunnen ze worden getest op ‘Varroa Sensitief Hygiëne’ (VSH) broed-verwijderingsgedrag. Met die koninginnen die gunstige resultaten geven in de broedtest, wordt de verrijkingsfase gestart.

Fase II – Verrijking
In de verrijkingsfase wordt het meest gunstige materiaal meerdere malen (generaties) gecombineerd, om de frequentie van de gunstige allelen verder te vergroten. Het doel zal zijn om de VSH-eigenschap “homozygote” te krijgen voor wat 2 genen lijken te zijn (dus 4 allelen).

Fase III – Distributie
Zodra betrouwbare, goed presterende lijnen verkregen zijn in fase II, kan de volgende fase, distributie naar de bevruchtingsstations en de bijenhouders, beginnen. Dit zal er voor zorgen dat de gunstige genen in de reeds bestaande populaties worden vastgelegd.

De fasen herhalen
Het eenmalig uitvoeren van fase I-III zal niet voldoende zijn aangezien we dan een zeer smalle genetische basis hebben met een grote kans op inteelt. Fase I tot III zal dus moeten worden herhaald, idealiter gezien voor alle belangrijke lijnen van de huidige bestaande stambomen. Dit verzekert het bestaan van een langdurig gezonde en duurzame Varroaresistente Carnica- en Buckfastpopulatie. Dit maakt ook duidelijk dat het nodig is om flink te investeren in de methoden en te zorgen voor goed presterende en goed samenwerkende imkergroepen en teams.
De teelt & selectie zal gebeuren overeenkomstig de ontwikkeling van Open Source softwaresystemen: het delen van goed materiaal en methoden binnen de imkergemeenschap met als doel het bereiken van de hoogst mogelijke kwaliteit, waarbij vaardigheden en capaciteiten binnen het “het netwerk” optimaal worden gebruikt.

Winter teelt
De ‘één-dar’ volken hebben als nadeel dat de koninginnen alleen eitjes leggen voor een periode van 3-9 maanden. Dus na de eerste evaluatie (in de zomer), zal waardevol materiaal geconsolideerd moeten worden. Hoe dan ook, binnen het Europese klimaat is het moeilijk meerdere (geteste) generaties in een jaar te genereren. Het project zou aanzienlijk kunnen versnellen als ook de winter kan worden gebruikt om het telen van koninginnen (en mogelijke selectie) voort te zetten. De Stichting zal om die reden naar alternatieve locaties zoeken waar winterteelt mogelijk is (tropisch of zuidelijk halfrond) en koninginnen gemakkelijk geëxporteerd en geïmporteerd kunnen worden.

Ondersteuning van andere initiatieven
De Stichting zal ook andere (kruising-) teeltprogramma’s ondersteunen door het leveren van hands-on support, materialen, kennis, ondersteuning en opleiding, zolang de algemene doelstelling, een Varroaresistente honingbij, wordt ondersteund.
 

De USDA-Baton Rouge zal helpen met hun kennis en ervaring in dit project. De één-dar inseminatie en de besmet-broed methode zal uitgevoerd worden met Buckfast-, Carnica en Zwarte Bij lijnen uit verschillende landen in Europa. Prof. Brascamp (Wageningen Universiteit) zal helpen bij de teelt & selectie activiteiten met advies over de beste teelt- en combinatiestrategieën.